AŞI SOĞUK ZİNCİR UYGULAMA ESASLARI
hssgm.gov.tr adresinden alıntıdır
Soğuk Zincir ve Aşı Sorumlusu
Madde 3-Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’nde ve her aşı yapmaya yetkili Sağlık Denetleme Merkezi’nde bir soğuk zincir sorumlusu ve yardımcısı tayin edilmeli ve sorumlu kişiler Sağlık Memuru veya Hemşire olmalıdır. Aşı sorumlusu ise her aşı yapmaya yetkili Sağlık Denetleme Merkezi’nde sorumlu hekim olup, yardımcısı da sağlık personeli olmalıdır.
Aşıların Son Kullanma Tarihleri
Madde 4-Aşıların dağıtımında ve kullanımında son kullanma tarihleri mutlaka göz önüne alınarak, miadı önce dolacak aşıların önce kullanımı sağlanmalı ve miadı dolmuş yada kullanım süresi dolmuş olanlar vakit geçirilmeden bir tutanak tutularak imha edilmek üzere Genel Müdürlüğe gönderilmelidir.
Aşıların Saklanması
Madde 5-Sağlık Denetleme Merkezlerinde aşılar, aşı saklama dolabında saklanmalı; bu dolaplarda mutlaka bir termometre olmalı, bozulan veya kırılanın yerine hemen yenisi konulmalı ve aşı saklama dolabının ısısı +2 ile +8 dereceler arasında korunmalıdır.(Özellikle +4 derecede kalması sağlanmalıdır).
Aşı Saklama Dolabı Isısının Takibi
Madde 6-Aşı saklama dolabının kapısına bir ısı izlem çizelgesi yapıştırılarak, dolabın ısısı sabah ve akşam bu çizelgeye kaydedilmelidir. Isı izlem çizelgesinin altında soğuk zincir sorumlusu ve yardımcısının adı soyadı bulunmalı ve her takipte imzalanmalıdır.
Aşı Saklama Dolabının Yeri
Madde 7-Aşı saklama dolabı, aşırı soğuk ve sıcaktan korunmalı, muhafazalı uygun bir odaya ve duvardan 15-20 cm. uzaklıkta düz bir zemine yerleştirilmelidir.Bu odanın anahtarı ise sadece Aşı ve Soğuk zincir sorumlusunda bulunmalıdır.
Elektrik Kesintisi
Madde 8-Uzun tatillerde ve elektrik kesintilerinde, soğuk zincir sorumluları dolap ısısını kontrol ederek gereken önlemi almalıdırlar.Olabilecek elektrik kesintilerinde buzluktaki buz aküleri aşı saklama dolabı kapağına yerleştirilmeli ve kapak açılmamalıdır.Bu yolla aşıların 36-48 saat süre ile soğuk zinciri kırılmamış olur.
Bakım ve Stok
Madde 9-Her yıl tekrarlanmak üzere her aşı merkezinin soğuk zincir malzemesi mevcudu, periyodik bakım ve tamir gerektirenler ile yeni malzeme ihtiyacı belirlenmeli, onarımı veya temini sağlanmalıdır.
Aşı Saklama Esasları
Madde 10-Aşılar yalnızca aşı saklama dolabı raflarında tutulmalı ve aşı şişeleri ile aralarında yeterli hava akımı olacak şekilde yerleştirilmelidir.
a)Aşı yerleştirilmesinde miadı yakın bir sürede dolacak aşıların en kolay alınabilecek ön kısımda bulunmasına dikkat edilmelidir.
b)Dolap kapağına hiçbir şey koyulmamalı, buzdolabına asla aşı dışında içecek, yiyecek ve benzeri maddeler koyulmamalıdır.
c)Buzlukta aralıklı olarak dizilmiş buz aküleri bulundurulmalı ve buzluğun 0,5 cm den fazla buzlanmamasına dikkat edilmeli; buzluk buz aküleri için kullanılmalı ve aşılar buzluğa koyulmamalıdır.
d)Aşı saklama dolabının üst rafına Polio, Sarı humma ve Kızamık aşıları; orta rafına PPD solusyonu ve BCG aşısı; alt rafına DBT,TT,Td,Hepatit B ve sulandırıcıları yerleştirilmelidir.En alt kısma dolap ısısının sabit tutulmasına yardımcı olmak üzere su şişeleri yerleştirilmelidir.
Aşıların Nakli
Madde 11-Aşı saklama dolabı temizliği yapılırken ve saha transportu gerektiğinde aşılar aşı nakil kabı ile ve+2-+8 derecelik ısıyı koruyacak şekilde nakledilmeli ve korunmalıdır.
Şüpheli Aşılar ve Diğer Problemler
Madde 12-Donduğundan şüphelenilen DBT,TT,Td, ve benzeri aşılar Ek1de sunulan Donma-Çalkalama testi ile değerlendirilmeden kullanılmamalıdır. Ayrıca aşı saklama dolabı sıcaklığı ile ilgili muhtemel problemler ve yapılması gerekenler, aşı nakil kaplarını kullanırken dikkat edilmesi gerekenler ile aşı saklama dolabında aşıların doğru yerleştirilme şekli Ek 2-a ve 2-b’de sunulmuştur.
Aşıların Isı Özellikleri
Madde 13-Canlı viral aşılar, özellikle oral polio aşısı ve sarı humma aşısı ısıya çok duyarlıdır. Adsorbe difteri, tetanoz toksoidleri ve boğmaca aşısı (DBT), difteri, tetanoz toksoidleri ve asellüler boğmaca aşısı, DT, Td, inaktif polio aşısı, Hib, hepatit B aşısı ve influenza aşısı özellikle donmaya duyarlıdır. Oral Polio aşısı taşıma ve depolama sırasında 0-+4 derece ısıda bulundurulmalıdır. Diğer aşılar için ısı +2-+8 derece olmalıdır.
GENEL MÜDÜRLÜK MERKEZ VE AŞI YAPMAYA YETKİLİ SAĞLIK DENETLEME MERKEZİ AŞI SORUMLUSU VE YARDIMCISININ GÖREVLERİ
Görev ve Yetkiler
Madde 14-Genel Müdürlük politika ve stratejileri doğrultusunda, her aşı yapmaya yetkili Sağlık Denetleme Merkezi’nin bağışıklama hizmetlerindeki mevcut durumu ve kaynaklarını göz önünde bulundurarak, bağışıklama hizmetlerinin amaç ve hedeflerini tespit etmek, yıllık planları hazırlamak , eğitim ve değerlendirme toplantıları düzenlemek ve tespit edilen aksaklıkların giderilmesi için Genel Müdürlük ile koordineli olarak çalışmakla görevlidir.
Her aşı yapmaya yetkili Sağlık Denetleme Merkezi’ne ait bağışıklama çalışmalarının temel göstergeleri olan kayıt sistemlerini ve aylık aşı çalışma bildirimlerini düzenli olarak kontrol etmek ve bu kayıtlardaki eksikliklerin giderilmesi hususunda personele gerekli eğitimi vermek ve Ek 3’te sunulan aşı çalışma bildirimlerinin her ay düzenli olarak Genel Müdürlüğe ulaşmasını sağlamakla görevlidir.
hssgm.gov.tr adresinden alıntıdır
